เมื่อพูดถึง Super Mario Bros. หลายคนอาจนึกถึงการกระโดดลงท่อ โหม่งบล็อค เก็บเหรียญ… แต่จุดเริ่มต้นจริง ๆ คือ World 1-1 เลเวลแรกสุด
Shigeru Miyamoto ที่เปรียบได้กับบิดาของเกม Super Mario Bros. ได้เล่าให้ฟังผ่านทาง Youtube ตั้งใจออกแบบมาไม่ใช่แค่ให้สนุก แต่เพื่อให้ผู้เล่น ได้เรียนรู้วิธีเล่นแบบไม่ต้องสอนตรงๆ นี่คือเรื่องราวเบื้องหลังเล็กๆ ที่อาจไม่เคยสังเกต
จุดประสงค์หลัก: “ให้ผู้เล่นเข้าใจเอง ทีละขั้น”
Miyamoto มองว่าเลเวลเปิดเรื่องของเกมที่ดี ไม่ควรโยนสิ่งยากหรือศัตรูเต็มไปหมดให้ผู้เล่นใหม่ทันที แต่ควรเป็นจุดที่ผู้เล่น “เรียนรู้ได้ธรรมชาติ” โดยการสำรวจ ทดลอง และสัมผัสกับกลไกของเกมเอง เขาอยากให้เมื่อผ่าน World 1-1 แล้ว ผู้เล่นรู้สึกว่า “อ๋อ… มันคือเกมของฉันแล้ว” เข้าใจวิธีการเล่นโดยไม่ต้องอ่านคู่มือมาก
องค์ประกอบเล็ก ๆ ที่ซ่อนอยู่ใน World 1-1
| จุด/สิ่งที่ผู้เล่นเจอ | ทำไม Miyamoto ใส่เข้ามา | ผลลัพธ์ที่ได้ |
|---|---|---|
| Goomba ตัวแรกที่เดินเข้ามาช้า ๆ | เป็นศัตรูพื้นฐานที่ง่ายจะเห็นและเข้าใจว่าท้าทายได้ยังไง ถ้าผู้เล่นพลาดจะ “ตาย” ได้ แต่โอกาสเสียหายน้อยมาก | ผู้เล่นได้เรียนรู้ว่า “กระโดด” ใช้หลบศัตรูได้ และการผิดพลาดไม่ใช่จุดจบ |
| ชุดบล็อกที่มีเครื่องหมาย ? / บล็อกที่ให้เหรียญ | หลัง Goomba มาบล็อกที่ให้เหรียญ เพื่อกระตุ้นความสนใจ ถัดไปให้ “เห็ด (Mushroom)” ซึ่งพลังของมันยังไม่ชัดเจน ณ จุดนั้น | ผู้เล่นที่เจอเห็ดจะได้เซอร์ไพรส์ ได้รู้จักไอเทมที่จะช่วยเหลือ แล้วเข้าใจว่าเห็ดไม่ใช่ศัตรูทั้งหมด |
| มีท่อ (pipes) หลากหลายระดับ มีหลุม | เพื่อสอน “ระยะกระโดด” — กดปุ่มนาน → กระโดดสูง/ไกลมากขึ้น ต้องใช้วิ่งประกอบด้วย เพื่อข้ามช่องกว้าง | ผู้เล่นรู้สึกถึงความยืดหยุ่นของการควบคุมตัวละคร ไม่ใช่กระโดดได้แค่แบบเดียว |
| หลุมบางหลุมมีพื้นด้านล่าง | ไม่ได้ลงมาพร้อมกับตายทันที — ถ้าพลาดลงไป ยังมีโอกาสขึ้นมาได้ ไม่เจอแฟลชบล็อกหรือ “จุดที่ต้องเริ่มใหม่ทั้งหมด” | ลดความหงุดหงิด ให้ผู้เล่นกล้าวิ่งกล้ากระโดดมากกว่า |
| ความลับ / เส้นทางลัด /บล็อกซ่อน 1-up /ท่อโบนัส | สำหรับผู้ที่เล่นเก่งหรืออยากสำรวจ — มีของให้ค้นหา มีรางวัลให้กับคนที่สนใจมากกว่าแค่ผ่านเลเวล | เพิ่มมูลค่าการเล่นซ้ำ สนุกกับการลองผิดลองถูก และทำให้เลเวลดูมีมิติมากกว่าแค่ “ทางตรง” |
เทคนิค “เล็กแต่มีพลัง”
- วางองค์ประกอบตามลำดับที่ค่อยเป็นค่อยไป
Miyamoto บอกว่า World 1-1 ทำตอนท้ายของการพัฒนาเลเวลอื่นๆ แล้ว เพื่อให้เขาเข้าใจสิ่งที่ผู้เล่นควรรู้ก่อนหน้า แล้วค่อยออกแบบเลเวลแรกให้รวมเอาทุกองค์ประกอบเหล่านี้ไว้ — เครื่องมือพื้นฐาน, ศัตรู, ไอเทม, ความลับ ฯลฯ - ใช้ “ฟีลเซอร์ไพรส์” อย่างระมัดระวัง
เช่น เหรียญที่โผล่ออกมาจากบล็อก เป็นความสุขเล็กๆ ที่ทำให้ผู้เล่นอยากทำอีก; เห็ดที่ออกมาแบบที่ผู้เล่นอาจไม่คาดคิด ทำให้เกิด “โอ้โห” และทำให้การได้ power-up มีความหมายยิ่งขึ้น - ไม่ทำให้ผู้เล่นเสียใจสุดขีดเมื่อพลาด
จุดที่อาจพลาด เช่น หลุมที่ไม่มีพื้นด้านล่าง แต่บางหลุมมีพื้นด้านล่าง ซึ่งแปลว่า ถ้าตกก็ไม่จบเลเวลทั้งหมด Miyamoto ต้องการให้ผู้เล่นรู้สึกว่าแม้จะพลาดก็ยังมีโอกาสกลับมาได้
เรื่องเล่าที่น่าสนใจ
- มีคนเล่าว่า Goomba — ซึ่งกลายเป็นตัวแทนศัตรู “พื้นฐานที่สุด” — ถูกเพิ่มเข้าทีหลังในกระบวนการออกแบบ เพื่อใช้เป็นจุดเริ่มต้นให้ผู้เล่นรู้สึกปลอดภัยและได้เรียนรู้ก่อนเจอสถานการณ์ยากกว่า
- วิธีที่เห็ด (Mushroom) ถูกวางไว้ บล็อกเอาไว้ไม่ให้ผู้เล่นหลบโดยง่าย คือการบีบให้ผู้เล่นต้องเผชิญและรับมันมาเอง นี่คือหนึ่งในวิธีทำให้ไอเทม “รู้สึกมีค่า” มากขึ้น ไม่ใช่ได้มาโดยบังเอิญหรือไม่ตั้งใจ
ความหมายที่ใหญ่กว่า
World 1-1 ไม่ได้เป็นแค่ “เลเวลเริ่มต้น” แต่มันเป็นต้นแบบในการออกแบบเกม:
- สอนให้ผู้เล่นแบบไม่ยัดเยียด หลักการ “เรียนรู้ผ่านการเล่น (learning by doing)” กลายเป็นแนวทางที่ Miyamoto ใช้ในการออกแบบเกมทั้งหมดของเขาหลังจากนั้น
- สร้างความสมดุลระหว่าง ผู้เล่นใหม่ กับ ผู้เล่นมีประสบการณ์ ทั้งความง่าย ความท้าทาย และรางวัลซ่อน ทำให้อีกหลายคนย้อนกลับมาเล่นอีก หรือใช้ World 1-1 เป็นแนวทางในการออกแบบเกมอื่นๆ
สามารถติดตามข่าวสารไลฟ์สไตล์อื่น ๆ ได้ที่ GamerCulture
